เครนเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการยกและเคลื่อนย้ายวัตถุหนักในหลายอุตสาหกรรม แต่ในการใช้งานเครนมักจะเกิดปัญหาที่ทำให้ประสิทธิภาพการทำงานลดลง รวมถึงอาจส่งผลกระทบต่อความปลอดภัยของผู้ใช้งาน ผู้ใช้งานเครนจึงควรมีการตรวจสอบเครนอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งจะมีทั้งการตรวจสอบรายเดือน และการตรวจสอบเครนประจำปี (ข้อบังคับทางกฎหมาย)
การบำรุงรักษาที่ไม่เพียงพอ การใช้งานที่ไม่ถูกต้อง หรือการเสื่อมสภาพของอุปกรณ์ตามอายุการใช้งาน ส่งผลต่อประสิทธิภาพและปัญหาในการใช้งานเครน โดยปัญหาที่ผู้ให้บริการตรวจสอบเครนมักพบเจอได้บ่อยมีดังนี้
8 ปัญหาตรวจสอบเครน ที่พบได้บ่อย
1. ระบบเบรกที่ขาดการบำรุงรักษา
ระบบเบรกของเครนเป็นอีกหนึ่งส่วนที่มีความสำคัญ หากระบบเบรกขัดข้องหรือทำงานไม่เต็มประสิทธิภาพ อาจทำให้เครนไม่สามารถหยุดการเคลื่อนย้ายได้ทันที ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดอุบัติเหตุที่ร้ายแรง สาเหตุของปัญหานี้มักมาจากการขาดการบำรุงรักษาอย่างต่อเนื่อง เช่น การไม่ตรวจสอบระดับน้ำมันเบรก การไม่เปลี่ยนผ้าเบรกเมื่อเสื่อมสภาพ หรือการไม่ทำความสะอาดชิ้นส่วนของระบบเบรก
วิธีแก้ไข: ควรตรวจสอบระบบเบรกเป็นประจำ โดยเฉพาะหลังจากการใช้งานหนัก หรือตามระยะเวลาที่กำหนดในคู่มือของผู้ผลิต หากพบปัญหา ควรซ่อมหรือเปลี่ยนชิ้นส่วนที่เสียหายทันที
แนวทางป้องกัน: การบำรุงรักษาอย่างต่อเนื่องเป็นสิ่งที่ไม่ควรละเลย ควรกำหนดตารางการตรวจสอบและบำรุงรักษาระบบเบรกเป็นประจำ นอกจากนี้ ควรให้ผู้ปฏิบัติงานมีความรู้เกี่ยวกับสัญญาณเตือนที่บ่งบอกว่าระบบเบรกอาจมีปัญหา
2. สายสลิงที่สึกหรอและเสียหาย
หนึ่งในปัญหาที่พบบ่อยที่สุดในการตรวจเครน คือ การสึกหรอและความเสียหายของสายสลิง สายสลิงเป็นส่วนประกอบสำคัญในการยกและเคลื่อนย้ายวัตถุหนัก หากสายสลิงมีรอยแตก รอยขีดข่วน หรือมีเส้นลวดที่หลุดออกมา อาจทำให้เกิดอุบัติเหตุร้ายแรงได้ สาเหตุหลักของการสึกหรอนี้มักเกิดจากการใช้งานที่ไม่ถูกวิธี เช่น การบรรทุกน้ำหนักเกินกว่าความสามารถของสายสลิง หรือการใช้งานในสภาพแวดล้อมที่มีความเค็มหรือกรดสูง ซึ่งทำให้สายสลิงเสื่อมสภาพเร็วขึ้น
วิธีแก้ไข: การตรวจสอบสายสลิงอย่างละเอียดเป็นสิ่งที่จำเป็น ควรเปลี่ยนสายสลิงทันทีหากพบความเสียหาย และควรเลือกใช้สายสลิงที่มีคุณภาพสูงและเหมาะสมกับงานที่ต้องทำ
แนวทางป้องกัน: ควรมีการฝึกอบรมให้กับผู้ใช้งานเกี่ยวกับการใช้งานสายสลิงที่ถูกต้อง เช่น ไม่ควรบรรทุกน้ำหนักเกิน และควรหลีกเลี่ยงการใช้งานในสภาพแวดล้อมที่อาจทำให้สายสลิงเสื่อมสภาพ
3. ขาดการหล่อลื่นที่เหมาะสม
การหล่อลื่นที่ไม่เพียงพอหรือไม่เหมาะสมสามารถทำให้ชิ้นส่วนเคลื่อนที่ของเครน เช่น แบริ่ง หรือเกียร์ เสื่อมสภาพเร็วกว่าที่ควร และอาจทำให้เกิดการทำงานที่ไม่ราบรื่นหรือขัดข้อง การขาดการหล่อลื่นยังทำให้ชิ้นส่วนเสียดสีกันมากขึ้น ซึ่งอาจทำให้เกิดความร้อนสะสมและความเสียหายถาวรได้
วิธีแก้ไข: ควรมีการตรวจสอบและเติมสารหล่อลื่นอย่างสม่ำเสมอตามคำแนะนำของผู้ผลิต และใช้สารหล่อลื่นที่เหมาะสมกับแต่ละชิ้นส่วนของเครน
แนวทางป้องกัน: ควรมีการฝึกอบรมผู้ปฏิบัติงานเกี่ยวกับความสำคัญของการหล่อลื่นและวิธีการตรวจสอบว่าการหล่อลื่นถูกต้องหรือไม่ การทำตารางการบำรุงรักษาและการหล่อลื่นเป็นระยะเวลาที่กำหนดจะช่วยลดปัญหานี้ได้
4. ชิ้นส่วนที่เสื่อมสภาพและความเสียหายทางโครงสร้าง
ชิ้นส่วนของเครน เช่น โครงสร้างเหล็ก ข้อต่อ หรือรอก อาจเสื่อมสภาพจากการใช้งานระยะยาว หรือจากสภาพแวดล้อมที่เลวร้าย เช่น ความร้อนสูง ความชื้น หรือสารเคมี ซึ่งทำให้โครงสร้างเหล็กเกิดสนิม ข้อต่อหลวม หรือรอกที่มีรอยร้าว
วิธีแก้ไข: ควรตรวจสอบชิ้นส่วนโครงสร้างของเครนอย่างละเอียดและเปลี่ยนชิ้นส่วนที่เสียหายหรือเสื่อมสภาพทันที รวมถึงการเสริมความแข็งแรงของโครงสร้างที่ได้รับผลกระทบจากสนิม
แนวทางป้องกัน: ควรทำความสะอาดและบำรุงรักษาชิ้นส่วนโครงสร้างเป็นประจำ เพื่อลดการสะสมของสนิมหรือสิ่งสกปรก และควรมีการตรวจสอบโครงสร้างเครนอย่างละเอียดทุกปี หรือบ่อยกว่านั้นในสภาพแวดล้อมที่เสี่ยงต่อการเสื่อมสภาพ
5. การบรรทุกน้ำหนักเกินขนาด
การใช้งานเครนที่น้ำหนักเกินขนาดเป็นปัญหาที่พบบ่อยและเป็นการกระทำที่อันตราย เครนที่บรรทุกน้ำหนักเกินกว่าความสามารถของมันอาจทำให้เกิดการเสียหายต่อเครน โครงสร้าง หรือแม้กระทั่งการพลิกคว่ำซึ่งอาจส่งผลให้เกิดอุบัติเหตุร้ายแรง
วิธีแก้ไข: ควรตรวจสอบความสามารถในการบรรทุกของเครนก่อนการใช้งาน และปรับตั้งค่าให้เหมาะสมกับน้ำหนักที่ต้องการยก ควรใช้เครื่องมือวัดน้ำหนักที่เชื่อถือได้เพื่อป้องกันการบรรทุกน้ำหนักเกิน
แนวทางป้องกัน: ควรมีการฝึกอบรมผู้ใช้งานเกี่ยวกับการใช้งานเครนอย่างปลอดภัย รวมถึงการตั้งค่าน้ำหนักที่ถูกต้องและวิธีการตรวจสอบความสามารถของเครนอย่างสม่ำเสมอ
6. ละเลยการตรวจสอบอุปกรณ์เสริมเครน
อุปกรณ์เสริมของเครน เช่น ตะขอยก หรือโซ่ มักถูกละเลยในการตรวจสอบ ทำให้เกิดปัญหาด้านความปลอดภัยได้ ตะขอยกที่เสื่อมสภาพหรือโซ่ที่มีรอยแตกอาจทำให้วัตถุหลุดออกจากเครนได้
วิธีแก้ไข: ควรตรวจสอบอุปกรณ์เสริมของเครนทุกชิ้นอย่างละเอียด และเปลี่ยนชิ้นส่วนที่เสียหายทันที
แนวทางป้องกัน: ควรกำหนดตารางการตรวจสอบอุปกรณ์เสริมของเครนเป็นประจำ และฝึกอบรมผู้ปฏิบัติงานให้สามารถตรวจสอบอุปกรณ์เสริมอย่างถูกต้อง
7. เชื่อมต่อระบบไฟฟ้าที่ไม่ปลอดภัย
ปัญหาเกี่ยวกับการเชื่อมต่อไฟฟ้าเป็นอีกหนึ่งปัญหาที่พบในการตรวจเครน ซึ่งรวมถึงสายไฟที่เสื่อมสภาพ สายไฟที่หลุดออก หรือการเชื่อมต่อที่ไม่แน่น ปัญหาเหล่านี้อาจทำให้เครนไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ หรืออาจเกิดไฟฟ้าลัดวงจรที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุได้
วิธีแก้ไข: ควรตรวจสอบการเชื่อมต่อไฟฟ้าและสายไฟของเครนอย่างละเอียดและซ่อมแซมหรือเปลี่ยนสายไฟที่เสียหายทันที
แนวทางป้องกัน: ควรมีการตรวจสอบระบบไฟฟ้าและการเชื่อมต่ออย่างสม่ำเสมอ และควรใช้สายไฟที่มีคุณภาพสูงและเหมาะสมกับการใช้งานของเครน
8. ใช้งานเครนเกินอายุการใช้งาน
เครนที่ถูกใช้งานมาเป็นระยะเวลานานอาจเสื่อมสภาพและไม่สามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ หากยังคงใช้งานเครนที่เกินอายุการใช้งาน อาจทำให้เกิดปัญหาด้านความปลอดภัย เช่น ระบบเบรกที่ไม่ทำงานหรือโครงสร้างที่อ่อนแอ เสี่ยงต่อการหักหรือพังลงมา
วิธีแก้ไข: ควรตรวจสอบอายุการใช้งานของเครนและพิจารณาเปลี่ยนเครนใหม่หากพบว่าเครนเก่าเสื่อมสภาพและไม่ปลอดภัย
แนวทางป้องกัน: ควรมีการบำรุงรักษาและตรวจสอบเครนอย่างต่อเนื่องเพื่อยืดอายุการใช้งาน และควรพิจารณาเปลี่ยนเครนเมื่อถึงอายุการใช้งานที่กำหนด
สรุป
การตรวจสอบเครนเป็นขั้นตอนที่จำเป็นและไม่ควรมองข้าม ในการป้องกันอุบัติเหตุและรักษาความปลอดภัยในการทำงาน แต่การตรวจสอบเครนไม่ใช่เพียงแค่การตรวจสอบเครื่องมือหรืออุปกรณ์เพียงอย่างเดียว การทำความเข้าใจปัญหาที่พบบ่อยและการแก้ไขที่เหมาะสม รวมถึงการป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้น จะช่วยให้เครนสามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพและปลอดภัยตลอดอายุการใช้งาน
